АР МОНГОЛДОО ХУРГА БОЛЖ ТӨРӨӨД ИРЭГ БОЛЖ ИДҮҮЛЭХСЭН…

http://www.sonin.mn/?p=17042

Tengri-Bi Mongol Hun

halhchuudt herhin handbal zohih ve?

Mongoliin hugjild yuu heregtei boi(2)

ug zohiyal n
http://shbaatar.blogspot.com/2007/04/ii.html

Sanamj bichig

Mongoliin hugjild yuu heregtei ve(1)

Mongoliin hugjild yuu heregtei ve?

http://shbaatar.blogspot.com/2007/03/i.html

3 tasarsan mongol

Mongolchuud hili bereen 3 tasarsanaar barah ugei ,heleereen 3 tasarchai.
naranbayariin bichsen `3 tasarsan mongol`iin unshimuu
http://emosclub-naranbayar.blogspot.com/2006/11/blog-post_08.html

Zagchid Chechenii 93 nasanii oin bayar

Sh.baatar guai iin blog d urgelj zochildag.tegeed delhiin mongolchuudtaan handsan hesegiin songon abch, bosoo usegeer oruulan, ubur mongolchuudaan hurgehiig bodob.ug zohiyaliin link n

http://shbaatar.blogspot.com/2007/04/93-v.html

Horchin bolon Zarud(ubur halh)iin hoichis

tokyo hot,07.04.07

uigarjin usugeer chuleetei chatlj bolh boljoo chat

uigarjin usegeer chuleetei chatlaj bolh Boljoo chat iig tataj abaarai
http://210.77.30.21/cbl/proto/index1/down.jsp?fn=Boljoo_1_0_1.exe

dalai lamiin surgal(2)

1. Их хайр , их ололт нь их эрсдэлийг дагуулж явдгийг сана .

2. Аливааг алдсан ч хичээл сургуулийг бүү алд .

3. Өөрийгөө хүндлэх , бусдыг хүндлэх , өөрийнхөө бүх үйлдэлд эзэн болох гэсэн 3- н зарчимыг мөрд .

4. Хүссэн зүйлээ авч чадахгүй байна гэдэг нь заримдаа гайхамшигт аз дайралт болдгийг сана .

5. Жижиг маргаанаас болж том нөхөрлөлөө бүү сүйтгэ .

6. Алдаа хийснээ мэдсэн даруйдаа засах алхамыг хийж бай .

7. Өдөр бүр хэдэн мөчийг ганцаараа өнгөрөөж бай .

8. Бусадтай нээлттэй бай , гэвч өөрийнхөө үнэ цэнийг бүү алд .

9. Чимээгүй байна гэдэг нь заримдаа хамгийн сайн хариулт гэдгийг сана .

10. Нэр төртэй сайхан амьдар . Тэгвэл нас ахиж эргэж бодох цагт 2 удаа амьдарсан мэт сэтгэл ханах болно .

11. Гэр бүлийн доторхи халуун дулаан уур амьсгал тань , таны амьдралын тулгуур , суурь мөн .

12. Өөрийн мэдсэнээ бусадтай хуваалц . Энэ нь мөнхийн алдарыг олох зам юм .

13. Газар дэлхийтэй эелдэг харьц .

14. Жилд 1 удаа урьд очиж байгаагүй газраа оч .

15. Хамгийн сайн харилцаа гэдэг бол зөвхөн бие биенээ хайрласан хайр нь бие биенийхээ хэрэгцээнээс давж гарсан тэр тохиолдолд л байдаг ганц зүйл гэдгийг сана .

16. Юуг орхиж , юуг хаяж байж олж авснаар нь өөрийнхөө амжилтыг дүгнэ .

Эдгээр нь шинэ мянганы босгон дээр Далай ламын айлдсан сургааль үгс болой .

dalai lama iin surgal

Butsaaj bolohgvi 3 zuil: 1) vg hel 2) bolomj 3) tsag hugtsaa. Hezee ch itgeltei baidaggvi 3 zuil: 1) hvsel moroodol 2) amjilt 3) az . Taniig aguu hvn bolgoj chadah 3 zuil: 1) hodolmor 2) chin setgel 3) bolomj

Ovor Mongolchuudiin naadmiin talaar /By Javhaa

Buhchin Bayarbaatar(zun uzemchin)

Ochigdor(10/28) amrah baisan tul neg ovorlogch naiziigaa dagaj yapon deh ovor mongoliin Namriin bayart ochloo. Namriin bayar ni ene jil 13 dahi udaagaa kawaguchi hotod zohion baiguullagdaj baigaa bogood ene jil ovor mongoliin 2 avarga hureltsen erseneeree ilyy orgon zohiogdov bololtoi. Boh ch saihan bolloo. 64 boh barildaj bi tednii dund orj neg davj ter odriin utga uchriig biyeluulev. Za tegeed ta buhend sonirholtoi sanagdsan zuileesee huvaaltsya:
Ovor Mongol gert bagana baidaggui. Hana ni bogino yum bailee. 6 hanatai geriig zugeer uniar ni togtodog yum baina. Bayan ail ni baganatai baidag gej baina shuuOvor Mongol bohiin devee ni manaihaas ondoo. Manaihan hangaridiin develteer harin ted nar arslan bariin develteer (Ovoo userne shuu)Durmiin huvid ondoo. Gar gazar hurch bolohgui. Mon gar nogoo huniihee holiig avch bitgii hel hurch ch boldogguiZodog shuudag ni yag ertnii mongolooroo bainaa. Zagvar yr ni ijil. Shireer hiisen. Baatriin huvtsas shig tomor tovruunuudtai. Ter ni changa atgaad joohon baihad l gar nuderch ihelneOvor Mongolchuud biye biyee tun ih hundleh yum. Biynee tolgoomoor ch bolson haraagaad baihgui. Bidnii orgon heregledeg pyatka bolon naa terguutniig meddeg oilgodog hernee yr hereglehguiTaniltsahdaa sain uu geed nutgaa zaaval helne. jishee ni "Sain uu! Ulaanbaatariin Javhlan bainaa" geh metchlen. Joohon gaitai ni 5 huntei taniltsahad l tolgoi ergene holij hutgana. Tegeed humuusiin yarianaas yariltsagchiinhaa neriig olj medeh ajil shineer garch irneOvor Mongolchuud geel bugd ijil ayalgaar yarihgui. Yanz yanz. Alishaa aimagt ni halhchuud amidardag. Tendehiin mongolchuudiin yaria ni chi bidniihees ogt yalgarahguiNeg undesten gedgeeree yaag ijilhen sain ch uuna saihan ch duulnaGehdee hamgiin sonin ni bohchuud ni uudaggui. Gants laaziig ch uuhgui. Yos bolgoj avchaad amsaal boloo. Tegeed asuusan chin ovormongol bohchuud ogt amsdaggui gej baina shuuManai mongoliin duund nugasgui durtai. Minii neg udaa l sonsoj baisan boluu gemeer 90ood onii duu ter nariin shuuten. Hoorhi doo shineer duulj baigaa duuchdiin duunii ugees avah yum baihgui bas ih hurdan bolohoor sonsoj amjdaggui gene. Duunii ugend ih ach holbogdol ogdog bololtoi.neg saihan gariin hamgiin durtai duu ni "Jargaad tavchih aa" genee. Yuu yamar duu baidiin?! yaagaavdee ~jargaad tavichihaa jargaad tavchihaaa jargaad tavichihaaa jargaad~~~~ Aaan aan "6:45" uu? hehe minii ene chih uu neg shongiin modoor uhuulahgui bol :PManai angli oros helnees orj ersen ugnuudiig ogt oilgohgui. Ctakan, maslo, aptek, hobby, xxx geh metchilen. Zav garval zaaj ogoh sanaa baina gesen :DHulgiin hurdaniig bi zovhon surgeesee barilaa, Huuhnii saihniig bi zovhon Mongoldoo harlaa....... (teer Harangiin ah nar ar ovor gej yalgaj duulaagui l baigaa biz de hehe)Muu hun edseneeBi neeree bolijee. Chanasan saihan honinii havirga avlaa. 2 huvuu zuvaan oohtoi. Bas hajuud ni ovchuunii huvuunuud... Daanch 3 zulgaagaad ahij ideh sedelt uusehguigeer nar daragdav. Eriig uher gahain har mahaa gej (neeree tiim ug baidag biluu???)Nadaa hamgiin goe sanagdsan zuil bol piiv. Piiv piivdee Ulaanbaataraas avchirsan CHINGGIS piiv. joohon unetei 500 yen. Gehdee 2 jil mongol piiv uugaagui nadaa ter hamaaguiBuuz huushuur za tegeed chi mediishdee bugd baisan bugd baisansanuulj helehed hooloo joohon udaan hiisen. Argachgui dee bas l nad shig amitan hiij suugaagaas hoish. Gehdee l ogloo gereesee tsaigaa uugaad yavsan ni deer shuuEtsest niButen ordiig uneheer saihan ongorooson. Ovor Mongol zaluuchuud Mongol udamiin galtai tsogtoi zangaa yroosoo geegeegui baina. Harin ch biye biye hundleh zereg saihan chanaruudiig hadgalan uldsen baina. Ta buhen Ovor Mongolchuudiig Ereend naimaa panz zuulchildag hedhen huneer bitgii tolooluulj uzeerei. Heden togrog oloh gej yavaa l negen. Adhilan manai ali neg zah deer yamar yamar mongol baidag bilee.Za tegeed daraa jil bi lav ahiad ochno. Harin ta yaahaa ooroo medeereiJavhaa
ehi irelt http://groups.yahoo.co.jp/group/among/

“...өвөрмонголчууд аа. Биш ээ, өвөрхангайчууд аа”

Н.ДАРХАН (2007.01.15)
“Маск” продакшны жүжигчин Н.Баярмагнайтай утсаар холбогдов. /16 цаг 22 минут/
-Сайн байна уу. Танаар болон танай хамтран зүтгэгчдээр сонин юу байна?-Юмгүй ч биш ээ. Энэ сарын 25-нд манайхан “Алтан гахайн дайрлага” нэртэй тоглолт хийх гэж байгаа. Яг одоо бэлтгэлээ хийж байна.
-Яадаг алтан гахай вэ, тэр чинь?-Гахай жилд хүн бүр шахам төрнө гээд байгаа шүү дээ. Тэр тухай…
-Өө, нээрэн тийм л дээ. Та манай уншигчдад зориулж “галзуу ганц” онигоо хэлээд өгөхгүй юу?-Гоё онигоо алга аа. Дуусчихаад байна.
-За, ганц байгаа байлгүй дээ?-Тэгвэл болсон явдал ярья.
-Болно оо, болно.-Бид Өвөрхангайд тоглолт хийхээр очлоо. Тэгээд тэндхийн FM-ээр сонсогчидтой уулзалт хийлээ.
-Тэгсэн чинь…-Манай хамтлагийн нэг охин “Сайн байцгаана уу, өвөрхангайчууд аа” гэх гэж байгаад “Сайн байцгаана уу, өвөрмонголчууд аа” гэчихдэг юм даа.

deer jil bayarmagnai nariin unget ineed hamtlag ovor mongold saihan toglson bna.internet aas sonirhoj bolnohttp://www.mongolculture.com/mc/tv/index.asp

Japan: ajil-ajil-ajil-ajil-ger-ajil,
Korea: ajil-karaoke-ger-ajil-karaoke-ger-ajil-karaoke-ger-hite-karaoke-hite-ajil,
Orosuud: ajil-vodka-ger-vodka-ajil-vodka-saun-vodka-ajil-vodka-ger-vodka,
England: ajil-beer-beer-beer-show-beer-ger-ajil....,
Germany: ajil-ajil-ajil-beer-beer-beer-beer-beer-ger-ajil-ajil-ajil,
France: ger-ajil-fashion show-bolzoo-buudal-...-ger-ajil-bolzoo-restaurant-buudal-ger-ajil-ger-hair durlal-bolzoo,
Italy: ajil-ger-zugaalga-udeshleg-teatr-duuri-dramyn jujig-bolzoo-ger-naran sharlaga-ajil-uran zurgyn galerei-wine-bolzoo-ger....,
Swiss: ajil-bank-ger-ajil-ger-bank-bank-bank-ajil,
MONGOLIA: ajil-ger-ajil-tursun odor-ger-ajil-oin bayar-huleen avalt-ajil-zeel-ger-ajil-10 jiliin uulzalt-ger-ajil-karaoke-ger-bagyn naizuudyn uulzalt-buudal-vodka-eruuljuulekh-ge

Японд Монгол наадам болж Мөнх тэнгэрийн номлол сургаал уламжлагдлаа

2007 оны 1 дүрээр сарын 3-4 өдрүүдэд Японд сурч буй Монголчууд бэсрэг наадам зохиов. Наадмыг Кансай хэмээх баруун бүсийн оюутан залуучуудын холбооноос зохион байгуулж, Кобэй хэмээх орчин үеийн үзэсгэлэнтэй сайхан хотод хийсэн байна. Наадамд Ар, Өвөр Монголын 300 зуу гаруй оюутан залуучууд хүрэлцэн ирж 128 бөх барилдсан бөгөөд үзэмчин нутагтай Эрэсбат түрүүлж хурсан олноо баярлуулав. Бас шатар ба шагайн харваа зэрэг Монголын уламжлалт наадгайг зохион явуулсан нь эх нутаг элгэн саднаасаа хол байгаа оюутан залуучуудад их таалагдсан байна. Үдэш нь Өвөр Монголын “Хөх хээр” хэмээх хамтлаг ая дуугаа өрөгжээ.Арлын Японд сурч буй оюутан залуучууд жил болгон Чингис хааны төрсөн өдөр тахилга үйлдэж бэсрэг наадам зохиож ирсэн уламжлалтай байх ба Монгол бөхийн найрыг 1994 оноос зохиож эхлэсэн нь одоо нэгэнт Монголчууд төвлөрөн суусан том хотуудад тогтмол зохион явуулдаг спортын төрөл зүйл болжээ, энэ нь мартагдаж буй түүх соёлоо санаж үлдэх, үндэсний үзэл ухамсраа сэргээхэд ихээхэн ач холбогдолтой арга хэмжээ болох юм.Наадмын үеэр Кансай хэмээх баруун бүсний Монгол оюутан залуусын эрдэм шинжилгээний IV семинар уулжалт болж санал бодлоо солилцсон байна.Хуралд Ковэй их сургуулийн халх оюутан Э.Батжаргал, ордос нутагтай докторант Уртуу, Нийгатагын үйлдвэрлэлийн их сургуулийн дэд профессор Байгаль нар илтгэл хийсэн ба Цүзүка их сургуульд ажиллаж буй Мөнх тэнгэр судлалын дэлхийн академийн ерөнхийлөгч профессор Г.Гэрэлбаатар “Шинэ Монголын хуучин философи” сэдэвт илтгэл хийж гадаад сурч буй оюутнуудын анхаарлыг их татсан ажээ.Хурлын зохион байгуулагчаар Гомбын Цогт зэрэг шилдэг залуучууд ажилласан аж.Профессор Г.Гэрэлбаатар нь “Шинэ Монголын хуучин философи” сэдэвт илтгэлдээ гаднаас орж ирсэн буддизм, социализм, глобализм зэрэг үзэл суртал, нийгмийн тогтолцоо, аж төрж амьдрах хэв маягууд Монголд тохирохгүй, харин ч Монголуудыг мөхөөх хор мөн, буддизм, социализм зэргийг философи талаас нь судалж үзвэл мөн чанарыг ойлгож болох ба Монголд ямар их хор хөнөөл учруулсан байдгийг түүх бидэнд бэлхэн харуулсан гэжээ. Тийм ч учраас Монголчууд өөрийн гэсэн үзэл номлолтой байх нь юунаас ч чухал байна, энэ нь Мөнх тэнгэрийн үзэл номлол болно, Мөнх тэнгэризмийг Чингис хаан боловсруулсан бөгөөд Их Монгол улсын үед төрийн шашин-философийн үүргийг гүйцэтгэж байсан, өнөөдөр ч ач холбогдлоо алдаагүй байна, бид зөвхөн Мөнх тэнгэрийн номлол сургаалаа өвлөж сэргээх л үлдлээ гэжээ.
[2007-01-08]

http://www.munkhtenger.com/index.php?ff=newsmore&more=15

Nert Cambridge ihe surguuliin hamag anhanii Mongol professor-Uradyn E.Bulag

Urdyn.E.Bulag

New york hotiin ihe surguuld ded professor oor ajilj baisan Uradyn E.Bulag guai, 1 sariin 9 niiodor Cambridge ihe surguuliin Reader suudaliig temchen olov.Cambridge ihe surguul deer jilees ehilen enehu Reader suudaliig buh delhiin ihe surguuld zarlan elsev. Elseltiin dund Bulag guaitai hamt ,Harvard ihe surguul, austria ulsiin ihe surguul, egypt ihe surguul bolon cambridge ihe sruguulaas 5 hun ner devshigden uldeb.cambridge ihe surguul en 5 huniig Trinity College d 4 odoreer urin zalj, mash nariin songolt hib. 3 odor daraalan iletgel, survaljilga, hural, uuljilt, party geh met olon argaar hinan shalgaj, bulag guai, bosod 4 huniig yalan,enhuu Reader suudald hir tenchen, elsegdeb. en n 800 jiliin tuuhtei delhiin top ihe surguul bolh cambridge ihe surguuld, Reader suudal(professer suudal) olson hamag anhanii mongol hun bolh yum.

University of cambridge

Uradyn E.Bulag iin namtar

1964 ond ovor mongoliin oorton zahah oronii ihe zuu aimagt tursen.

Tailbur-

"Reader", not "leader".[Reader] bol ganch Cambridge and Oxford geh ih sorgoolod heregjuujigee dodalag、eriin ih sorgooliin Professor tai tenchinee.

Хөх торгон тэрлэг

by Saichunga
Шилийн ногоон дэнжин дээр
Шинэхэн цагаан гэр дэх
Сэргэлэн зантай хүүхний
Сэтгэлийг нь ер мэдсэнгүй
Хөх торгон тэрлэгээ
Хүдэр сайхан оёж байна
Хөөрхөн төрсөн хүүхэн гуай
Хэндч оёж ахууг бүү мэд
Улаан бонтгор хацартай
Удын навчин хөмсөгтэй
Улиархаг зантай хүүхний
Уран ч гэдэг нь яриангүй
Торго ч гэж торго уу даа
Тодхон хурц өнгөтэй дээ
Тормогор нүдэт хүүхний
Тоож авсан торго юм байна
Уран зөөлөн гарынх нь
Хөдөлж байх нь түргэн гэж ээ!
Улбар шар эмжээрийг
Даруулж байх нь сайхан гэж ээ!
Яаруу маягтай оёж атлаа
Яасан нямбай оёх нь вэ?
Ямар хүнд зориулсныг нь
Ярилцаж мадье гэж бодогдлоо
Таатай гоёхон тэрлэг байна
Та биедээ оёж байна уу?" гэж
Танхил залуухан хүүхнээс
Таамаглаж би асуулаа.
Үгүй! Энэ миний биш
Өөрөө би өмсөх юм бол
Ногоон өнгийн тэрлэгтээ
Улаан эмжээр даруулна шүү" гэлээ.
Ураглаж барилдсан нөхөртөө
Урлан оёж байгаа юм уу?" гэж
Ухаан сэргэлэн хүүхнээс
Ухчилж би асуулаа.
Арван найман настай би
Айлын газар мордоогүй " гээд
Аажуухан шигээр хариулаад
Алаг нүз нь инээмсэглэлээ.
Аа, тэгвэл та үүнийг
Ахдаа оёж байна шит ээ!" гэж
Ааш ичимтгий хүүхнээс
Ахиад бас асуулаа.
Ээж ааваас төрөхдөө би
Эгч дүү хоёул билээ
Энхрий хайрт дүү минь
Эдүгээ сургуульд сууж байна" гэлээ.
Ингэвэл хэийх болчихов" гэхэд
Илхэн хариулж өгсөнгүй
Ичиж доошоо хараад
Инээмсэглэж царай нь улайлаа.
Аагим залуу настай
Айлын танихгүй хүүхнээс
Арай ч томоогүй асуусандаа
Арга минь жаахан барагдлаа.
Халуун цайгаа сүлсээр
Харж байсан эмгэн гуай
Хавгүй шиг болсныг үзээд
Хажуунаас ярьж эхэллээ.
Энэ цагийн хүүхдүүд
Эрх чөлөөтэй сайхан байна,
Дурласан зүйл бүхнээ
Дураараа үйлдэх хувьтай
Харанхуй тэр нийгэм дээр
Халыг үзсэн бид хоёр
Хайрт хүүхдийн явдлаа
Хамаарч ер хорьдоггүй шүү.
Азтай төрсөн хүүхэн минь
Ажилд их сайн шүү.
Айлын олон бүгдээрээ ч
Аятай хүүхэн гэж магтдаг шүү" гэлээ
Хөх торгон алчуураа
Хүзүүн дээрээ буулгасан
Хүрэн улаан царайтай
Хүүхэн нь дуугүй л инээж байна.
Чанадах оёдлоо тавь даа
Цайгаа халуунд нь уу даа" гэж
Цаглашгүй хайртай ээж нь
Цаашаа хүүхэндээ хэллээ.
Аймгийн наадмаас урьдаж би
Амжиж оёё гэсэн юм ээжээ!" гээд
Ам алдаж гаргасандаа
Арга барсан шиг болчихлоо.
Хөөрхөн төрсөн хүүхнийхээ
Хөө хархан гэзгийг нь
Хөөрдөн таалан илбэсээр
Хөгшин ингэж хэллээ:
Өнөрийн хөвгүүн Жаргалсайхан
Үнэнч шударга хүү юм
Хөдөлмөрийн жишээч боллоо гээд
Хүн бүхэн хайрладаг юм.
Жаргалтай цагийн хүүхэд байна
Заяатай төрсөн багачууд байна
Зан зангаа мэдэлцвэл
За, яах вэ дураараа болог " гэлээ
Эрий хуруйгүй яриад л
Ээж дандаа солиорох юм
Хүний хүү сайн ч болог
Над юуны хамаа юм " гэж
Утас зүүгээ датлаад
Уурласан маяг гаргасан ч
Уухай ! Үнэхээр тийм " гэсэн шиг
Улайсан царай нь баяртай л байна.
Шилийн ногоон дэнжин дээр
Шинэхэн цагаан гэр дэх
Сэргэлэн зантай хүүхний
Сэтгэлийг нь ер мэдсэнгүй
Хөх торгон тэрлэгээ
Хүдэр сайхан оёж байна,
Хөөрхөн төрсөн хүүхэн гуай
Хэнд ч оёж ахууг бүү мэд.
1954.6-р сар

Cobe deh hiimori naadam

onodor(07.1.3) cobe deh mongolchuudiin hiimori naadam saihan bolson baina. end hedun zuragiin tabiyaa. nen olon zuragiin http://mongolhel.no-ip.org/ d orj uzeerei. mini beye onodor bagshiin gert ochison bolhor nairt ochson ugei. margashiin Nom Hayalchaan bolon Huh heer hamtlagiin togloltiin uzheer setgel hugsen huleej baina.

Mongol udamiin mun chanar zan agali-iin zuil

Mongol udamiin tursen hunii mun chanar bulvasu,urdaar buduuleg, hoin n nomhon boi amui!setgel saihan uur ihe yeremdeg n yavalchah aali iim tuluvtei bulai.hunii chanar gurvan zereg baimui.noyan yazgurtan bulvasu sechin gegehen hurchlag zantai,buyan uglee dur durtai noyon arbin baimui.ert chagaas buyanchar taij noyon olon garvai.bas tushmed baisan survaljit geriin hun buyan hihui dur iheel durtai, hejeed dusal badari erih hun nar tor hooson gargahgui,ihe baga bulvch ed maliig dusal bulgaj ugmui.uunii shaltgan-aar eduge bultal mongol gajar baruun zoo bolon utai zereg-iin oron hiidiin huarag uurid mongol-oos dusal badari erj olon mal edii olood hiid sum deen aachij olon huarag nuhchel helchimui. uuver uzhuulee uglee ugh teneg susugten gevch setgel ashan hun olon baih gajuu ugei boi amui. dund zergiin hun bolvasu, zalhuu olon, zargald durtai,ajil hih durgui harin chirig bolh durtai hun olon baimui.uur urid heruul chohilchoond durtai zargu hihees iheel zurehshmui. door zergiin hun yajuurtan bulvasu hedii dogshin baga sagiin ashig tur durtai, hunii yumii uzseer nuden horhoi hudelj gerteen buusan zochin nariin yumiig hulgoj avh olon buged zochin yumeen gerteen asuuh ervesu charai-aan meljij holgogson yumiig gargaj ughgui bulai.iim yazgur tanaas tasrashgui hulgach garmui. iimes hitad hums mongoliig niidem uzej, burhan setgeltei hulgach nudtei hemen mongolii nerdej yavh iim uchirtai, yamar negen adali uzej bolhgui bulai, ali gajar bulvch sain muu hun baih irtenchiin yos bulai. ar mongol hunii chanar gadara uzel tenegsh buduuleg yanjtai bolvch dotor tamirlag buged hol bodlogtoi hun olon garmui. ovor mongoliin hunii chanar bulvasu gadar uzel hurchlag sergulen bolvch lavduun togtvurgui,sanaa uzel oir nuden umnehiig erhileh hun olon garmui.
niidem ertenii chag tur ihe baadar idleg bilegten hun olon garch baisan ajguu. lam nar delgersen ees ulam ulam hun buurai bolj idleg bilegten hun turvsuu lam nariin munh bos hemeeh ugiig sonsch sejig susug hoyor setgeltei bulgamui. iim shaltgan bolsonii mongoliin merged ugelsen ug: lam delgersen tus ugei bolv, baatar ild-eer barimt ugei erhiig zolivii, ayumshiggui hun-ii murgej baigsnaa, ali baisaar avral hemen zurag hureg tur harin murguh chag bolv hemeevei. hun buri eih barij man toolj urh buri lam baij nom unshij uheliin uud neej ergilt gui zug handvai. ezen turiin hureng ii sarnij hiisegdeh chag bulvai.uunii horii medsen iim zergiiin undur uzelt basach baimui.odo chin uls tur irj mongol udumiin chanar shiljvei. hitad bichigiig unshij hitad hun luge yavalchah hushuu nutugiin hun nar hitad aaltai bolson ihe olon bulai.chohun mongol chanar bulvasu ers tas ugjim baatar buluuge. zui buriin arga uhaaniig hereglehiig meddegui deer nen yalanguyaa bichig utgiig oishoohgui chanartai baisan azguu. zramiig goldoj zayaag huleen ui uyiin noyan haraat hemen nigemsun togtoj yavhaas yambar zergin tohait noon muu bolvch hubi zayaar tohiyoldvoi hemen bodoj shudurgaar yavmui. hervee heterhii muu noyon bulvasu halj eer bos noonii or bulgavasu basach ug noyonii turelees sunguj noyon bolmui.ertenees ui ularin noyonii ajgur noyon bolsoor eduge dur hurch irvei. haraat bolson hun uyiin ui bas haraat bolsoor yavj eduger dur hurch irvei. uunii baichaaj uzhuulee mongol hunii chanar yambariig medej bolmui. ezen tushmeliin zuramiig ihe erhileh aaltai boi amui. budi setgeltei hun olon garmui. saihan ug helj guyah dur yambariig ch huleemui. hervee dogshin bulvasu ulam hedereer hariulmui. ert uyees hitad uls, mongol luge yavalchsaniig baichaavasu, mongol hitad ulsin baildaan bolj,baih ui dur hitad uls olon zuiliin arga heregleh yum bulvasu ohid torgoo ed tawai iig hitadaan mongol uls tur hergej bariad hoyor etged zohichih bolzoo baigulj yavsan hereg ertees ali olon baimui. hitad uls argaar ohid torgoor mongoliig diilsen gajar baihaas ogt chirigiin hucheer mongoliig diilsen gajar ugei bulai. hervee en ugiig itgehgui bulvalaa mongoliin sun uls, yuan uls, min uls edger ulsiin ui dur mongol uls tur hitadiin nair tal hemen su zuu iin ohid hemen hedun zuu aar hurgej ugsen ali olon baimui.bas suu zu iin hatan hemeh ug baimui, edugee chin uls tur hurch irvesuu manj uls basach argaar gunjuu gege een mongol noyod tur ugch yavah tul manj hatan hemeh ug delgervei. hamagiin ihe herhen zergiig ugsen huchin argaar mongol huurdagdan manj d orj ugvei,bas agasana agasanaa uls bolson bolcch basach chireer diilen huchirsen bos, olon olon wan gun biil beisiin herhem ugch mongoliin demligiig uzej argadan ulsiin hev teen oruulj baimui, herve mongol udam chihrag baisangui bolvsu hedeinii muhsen boi ja, yuunii bas eduge dur mongol hemeh aimag bamui, mngoliin niidem huch salsan ug shaltgan bulvsuu mongol eer zuuraan temcheldeen baih ui, saihin manj mandah chag tohooldoj nig nigenees ataaarhaj manj d dagaldan irsen dur , manj hun mongoliin sanaag daguulan chum oron nutgiin ezen talvaad hojim ar ovor hemej salgaj hovidood bas ul baran hushuu nardej negen neg oor oriin hamaat hushuu hariyat urh gertei algan salgan as asdaan chum ezen bulgaj togtoovoi. uuver mongol udamiin niidem huch zadgai bolj sarnivai. uuver mongoloor eduge mergen hun turvesu ner garhgui buged mergen hun bas chagiin hev iig medej ner ashigiin tul temchih durgui deer zorig turehgui,burhanii surgaliig itgej bos uudenii surgaliig heregsehgui aj baimui.
mongol hunii zan achiig hariulah durtai hun olon garmui, nen yalanguyaa hundelj yavah eriin hunii agali, em hun bolod bagsh, lam edger huniig hund uzmui. mongol udamiin chanaiig medsugei hemevsu edger bichij baih dotroos baichaavasu, unen tashaagui olj medmui.
mongol ehner ohid chanar saitai turmui.aljuu zalhuu nar chohon bii. hol uhaantai yehemseg ehner ert ees eduge hurtel olon nertei ehner garvai. mongoliin ertenii yosiig aldahgui barij yavah chum ehneriin tenhee boi amui, eduge dur hurch irvesu hushuu iig zasaj chadah ehner hatan chohum mongol ohidiin dotoroos olon garvai. harin manjiin hatan avsanaas mongoliin geriin helhee aldarvai. unuu baih mongol noyod manj hatanii avsangui hushuun noyod manj hataniig avsangui hushuun noyonoos geriin yos changa bugen tovshootoi, ertenii mongoliin yostoi tuv hevcheetei amarhan tegsh ger zuuraan eyeldeg nairamdag inag amaraar chag buri tegsh saihanaar aj turj baimui. uuver manj mongoliin geriin surgaliig medej bolmui.
lovsonchuitan "Mongoliin zan aaliin uilvur "(1914-1918 on) P/324-327

shine zaluus tsahim setgul
http://www.smongol.com/newmongol/index.php?option=com_content&task=view&id=34&Itemid=27

Mini TV25 d uldeesen ug

sain bainuu? bi bol yapond surch baiga ovor mongol zaluu bolno. tanai TV25 aar damjin mongoliin hel ayalguu,amidural ahoitai tanilchaj baiga daan bayartai baina.mini naij nar ch tanai TV iig urgelj uzej baina. internet TV chin buh delhiin mongolchuudt handaj baiga gedegiig sanaandaan abh bolbuu! shine onii under amjilt husii!